بازی‌های گروهی عامل تقویت همگرایی/ فردگرایی آفت بازی‌های مدرن

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: در زمانی که خبری از بازی‌های رایانه‌ای و زندگی در آپارتمان‌های ۵۰-۶۰ متری نبود، کودک و بزرگسال با ابزارهایی بسیار ساده در یک بازی گروهی ساعات بسیار شاد و فرح بخشی را برای خود رقم می‌زدند.

بازی‌هایی که امروزه کمتر از آن خبری است ولی در همین ایام قرنطینه خانگی اعضای خانواده می‌توانند در حیاط خانه با یکدیگر انجام داده و روزمرگی ایام خانه نشینی را برای یکدیگر سهل‌تر کرده و از طرف دیگر روابط خانوادگی خویش را تقویت کنند.

سابقه بازی‌های بومی و محلی در خراسان‌جنوبی

خراسان‌جنوبی نیز مانند بسیاری از نقاط کشور بازهای بومی و محلی مخصوص به خود دارد. در اوایل قرن حاضر افزون بر ۱۰۰ بازی در منطقه بیرجند معمول بوده که تعدادی از این بازی‌ها خاص این منطقه بوده است.

بسیاری از این بازی‌ها با تأسیس و توسعه و ازدیاد مدارس جدید و رواج بازی‌های نو و پیدا شدن اسباب بازی‌های تازه، فراموش شده و حتّی نام و چگونگی آنها نیز از یادها رفته است و البته برخی از آن‌ها هنور در تعدادی از روستاها و شهرهای کوچک رایج است.

آشنایی با این بازی‌ها می‌تواند ما را با بخش‌هایی از فرهنگ مردمان این دیار آشنا کند.

بازی «لولو» یک سرگرمی بهارانه در دیار خاوران

«لولو» یکی از بازی‌هایی است که معمولاً در فصل بهار انجام می‌شود و در این بازی یک نفر با کمی فاصله کنار دیوار می‌نشیند و سنگ کوچک و بزرگی رو به رویش قرار می‌گیرد و یک نفر روی چشم‌های او را با دست می‌پوشاند و بعد حدود ۱۰ تا ۲۰ نفر به فاصله ۵ متر از او قرار می‌گیرند.

در ادامه نفری که پشت سر فرد نشسته کلمه «لولو» را ۱۰ تا ۱۲ بار در گوش او می‌گوید و سپس یک نفر از آن‌هایی که رو به روی او قرار دارد با سنگ کوچک چند ضربه به سنگ بزرگی می‌زند و سر جایش می‌نشیند.

نفر اول که تا آن لحظه چشم‌هایش بسته بود با باز شدن چشم‌هایش باید تشخیص دهد چه کسی ضربه‌ها را به سنگ بزرگ زده است، اگر تشخیص داد باید فردی که ضربه زده او را پشت خودش سوار کند و یک دور، دور جمع به او سواری دهد و سر جای اولش کنار دیوار بنشیند و اگر تشخیص نداد باید فردی که به سنگ ضربه زده پشت طرف اول که چشمانش بسته شده بود سوار شود و دور جمع یک دور بزند و سر جای او کنار دیوار بنشیند و بازی به همین منوال ادامه دارد.

«دفتر بازی» یک سرگرمی برای گذران لحظاتی شاد

دفتر بازی نیز از جمله بازی‌هایی است که با شرکت دو گروه هشت تا ۱۰ نفره انجام می‌شود.

در این بازی که باید در میدانی باز انجام شود دو گروه روبه روی هم می‌ایستند و تخته سنگ‌هایی به شکل مکعب مستطیل را جلوی خود قرار می‌دهند و در ادامه هر گروه باید به تخته سنگ‌های گروه مقابل که به صورت عمودی قرار گرفته است طوری ضربه بزند که تخته سنگ به صورت افقی به زمین بیفتد.

هر نفر از دو گروه که موفق به انداختن تخته سنگ رقیب شود، می‌تواند به عنوان جایزه دوباره ضربه بزند و تخته سنگ را بیندازد و اگر همه افراد یک گروه موفق به انداختن تخته سنگ‌های گروه مقابل شوند به عنوان گروه برنده اعلام می‌شوند.

این گروه در ادامه بازی باید پشت افراد گروه مقابل سوار شوند و در زمین رقیب قرار گیرند، به این ترتیب دو گروه جایشان را با هم عوض می‌کنند و بازی دوباره ادامه می‌یابد.

بازی محلی گاو و گوساله فرصتی برای با هم بودن

این بازی‌کمی شبیه به گل یا پوچ بوده و با تعداد نفرات متفاوتی قابل اجراست. بازی به این صورت است که ابتدا پنج سنگ کوچک متفاوت یا شیء دیگر که هر کدام سنبل گاو، گوساله، فنگل، پنیر و شاه دراز باشد انتخاب می‌کنند.

سنگ یا شیء باید طوری انتخاب شود که رنگ یا شکل ظاهری آن به نامش شباهت داشته باشد تا همه بازیکنان تشخیص دهند. و همچنین اندازه آنها باید در حدی باشد که هر کدام به راحتی در مشت بسته جای گیرند.

با شروع بازی همه افراد دور هم جمع می‌شوند و یک نفر نیز به عنوان رئیس بازی انتخاب می‌شود. او اشیا را پشت خود یا در پیراهن و یا کیسه یا هر جایی که افراد دیگر نبینند، قائم می‌کند و به طور تصادفی یکی را در مشت بسته بیرون می‌آورد.

بعد از آن به صورت سوالی و با لحن شعرگونه از نفر اول می‌پرسد: «گو، گوسال، فنگل پنیر یا شادراز؟» و او باید با یک مورد پاسخ دهد. اگر درست پاسخ داد نوبت نفر بعدی می‌شود ولی اگر پاسخ غلط داد، جریمه می‌شود. جریمه معمولاً کولی دادن به نفر مقابل بوده است اما می‌توان نوع جریمه‌ها را در اول بازی بصورت توافقی مشخص‌کرد. سپس نوبت به نفر بعدی است که جواب دهد و همینطور بازی ادامه دارد.

فاصله گرفتن از روح جمعی، آسیب بازی‌های مدرن

بازی‌های بومی و محلی شاید در ابتدای امر ساده به نظر بیاید ولی در با دقت آن می‌توان دریافت که این بازی‌ها علاوه بر اینکه روحیه جمعی را افزایش می‌دهد، افراد را از فردگرایی که خود منشأ آسیب‌های بسیاری است دور می‌کند.

آنچه که بازی‌های بومی و محلی را خاص می‌کند تزریق روح همکاری جمعی و نوع دوستی در میان مردم بود ولی متأسفانه امروزه بیشتر بازی‌های غربی و مدرن روح فرد گرایی را در بازی‌ها به همراه داشته است.

روزهای قرنطینه فرصتی است که در حد مقدورات بتوانیم برخی از این بازی‌ها را در جمع کوچک خانواده خود انجام داده و از بودن در کنار یکدیگر لذت ببریم.